گردشگری راه‌آهن، یا آنچه از آن قطار گردشگری نیز یاد می‌شود، عنوان مجموعه گردش‌هایی است که در آن قطار و راه‌آهن فقط وسیله حمل و نقل و جابه‌جایی به حساب نمی‌آید، بلکه خودِ راه‌آهن، زیبایی‌های ابنیه و مسیر آن، تاریخ ساخت خط سراسری، فرهنگ و تاثیرات اجتماعی شکل گرفته در اطراف آن، و هر آنچه که به این خط آهنی و ایستگاه و تجهیزات و قطار مربوط می‌شود، موضوع اصلی گردشگری است.
به همین علت از عنوان گردشگری راه‌آهن ایران به جای گردشگری ریلی و قطار گردشگری استفاده می‌کنیم. هدف اصلی در این گردشگری، علاوه بر آشنا کردن مخاطب با کلیت راه‌آهن و جذابیت‌های آن، ارائه تصویری از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگ کار در کشور ایران در زمان احداث و بهره‌برداری راه‌آهن است.
به همین علت توجه خاصی به مدارک مکتوب و تصویری از نخستین سال‌های ساخت راه‌آهن و همچنین آثار فیزیکی بجا مانده در حاشیه مسیر راه‌آهن ایران دارد، تا از این طریق تجربه‌ای منحصر بفرد را در اختیار مخاطب قرار دهد.
بسته به اینکه برای چه هدفی قطار را انتخاب کرده اید و عازم کجا هستید، نوع قطار نیز متفاوت خواهد بود. مثلا ممکن است، عازم سفری نیم ساعته باشید. در این صورت، تماشای مناظر به صورت ایستاده هم، برایتان جالب خواهد بود. برخی از سفرها نیز، قطارهایی با کوپه‌های بزرگ دونفره با سرویس و حمام اختصاصی می طلبد، چون ممکن است روزها در سفر باشید.
فهرست تورهای قطار گردشگری
نخستین قطار اختصاصی گردشگری در کشور
چرا گردشگری راه‌آهن
چرا گردشگری راه‌آهن مهم است
از جمله ویژگی های گردشگری راه آهن، راحتی و امنیت سفر است. تردد بیش از ظرفیت جاده ای شمال عموما در روزهای تعطیل و آخر هفته ، از جمله نگرانی های تورگردانان و گردشگران در این مسیر زیباست. قطار علاوه بر راحتی نسبی در هنگام حرکت، به لحاظ زمان بندی و پیش بینی مسیر بسیار دقیق تر و منظم تر از وسایل نقلیه ای جاده ایست.
قطار ریل باس رجا برای این برنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد که با دارا بودن مزیت هایی نسبت به سایر وسایل حمل و نقل ریلی، شرایط مناسبی را برای استفاده بهتر از جذابیت های مسیر فراهم می‌کند. در این برنامه قطار به طور اختصاصی در اختیار برگزارکنندگان است و همین امر راحتی و امنیت را به مراتب افزایش می‌دهد.
گردشگران می‌توانند در طول روز وسایل شخصی خود را در جایگاه مخصوص بالای صندلی خود قرار داده و در هر بار پیاده و سوار شدن، نیازی به جابه جایی آن نیست. جهت شارژ موبایل یا سایر وسایل الکترونیکی، پریز برق در دسترس بوده و همچنین در طول سفر امکان استفاده از سرویس‌های بهداشتی داخل قطار وجود دارد. قطار گردشگری، فرصتی برای تجربه حس متفاوتی از گردشگری است.
قطار همیشه به عنوان وسیله حمل و نقل از نقطه ای به نقطه ی دیگر مورد استفاده قرار گرفته است. ولی گشت یک روزه، همراه با این وسیله ی دوست داشتنی و سبز، و بازدید از همه جذابیت‌هایی که تحت عنوان کلی جذابیت‌های راه آهن معرفی می‌کنیم، ورود به دنیای جدیدی از تجربه ی سفر است.
برخی از شرکت‌ها و سازمان‌های طرف قرارداد
